De OV prijzen stijgen sneller dan de autokosten

De OV prijzen zijn de laatste 10 jaar met bijna 30 procent omhoog gegaan. Onlogisch of verklaarbaar? Reizen met het OV is milieuvriendelijker dan met de meeste auto’s. Kan de overheid het OV niet meer stimuleren door lagere OV prijzen? En waarom gebruiken ondernemers en zakelijke reizigers steeds vaker het OV?

1. Autokosten met 25 procent gestegen

Met CBS meldt dat de kosten van een auto, inclusief aanschaf, onderhoud, brandstof, parkeren, verzekering en belasting, sinds 2009 met 25 procent omhoog zijn gegaan. Ten opzichte van de prijsstijging van het OV is dit 5 procent lager.

De OV prijzen zijn dus met bijna 30 procent omhoog geschoten. Hieronder vallen ticketprijzen voor trein, tram, metro, bus en taxi.

Is deze ontwikkeling verklaarbaar of juist onlogisch? Het lijkt onlogisch, want in het kader van het milieu en de klimaatverandering zou je verwachten dat het OV gestimuleerd wordt. En dat doe je niet door de OV prijzen flink te laten stijgen.

2. De OV prijzen gaan niet omlaag

Toch zijn de prijsstijgingen volgens Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft, te verklaren. Het verschil zit in het feit dat het openbaar vervoer een dienst is en de auto onder goederen valt.

Goederen worden goedkoper naarmate het productieproces geoptimaliseerd wordt. Robots maken de productie efficiënter en verplaatsing naar lagelonenlanden zorgt voor lage productiekosten.

Voor het openbaar vervoer gaat dit niet op. De gebruiker betaald voor de conducteur, machinist en de mensen achter de schermen. Daarbij moeten we ook rekening houden met de subsidies van de overheid.

OV gebruikers betalen minder dan de helft van de kosten. Dit kun je niet gemakkelijk efficiënter of goedkoper maken. 

Het openbaar vervoer kan niet gemakkelijk efficiënter of goedkoper

2.1 Auto’s bereiken volwassen leeftijd

Daarbij komt dat auto’s een stuk zuiniger zijn geworden. Van Wee legt uit dat in 1980 auto’s na 10 jaar naar de sloop gingen. Tegenwoordig gaan auto’s wel 17 of 18 jaar mee. Zeker Nederland is kampioen auto recycling. In die periode hebben auto’s ook nog eens minder onderhoud nodig. 

3. OV prijzen hebben weinig effect op gebruikers

De vraag is of de stijging van de OV prijzen ervoor zorgt dat meer mensen de auto pakken. Van Wee zegt dat dit niet het geval is.

Mensen hebben vooraf al bepaald of ze liever met het OV of met de auto naar het werk gaan. De reden hiervoor is vaak de reistijd. Hoe sneller hoe beter.  

Daar heeft de prijsstijging geen invloed op. Een verlaging van de OV prijzen zou dan ook weinig tot geen positieve effecten hebben.

4. Daling van OV prijzen schadelijk voor het milieu

Van Wee geeft zelfs aan dat het reduceren van de OV prijzen niet wenselijk is, omdat het de winst voor het milieu nihil is. De hoogleraar verwacht niet dat mensen het OV zullen gebruiken wanneer ze liever met de auto naar het werk rijden.

Bijkomend gevolg is dat mensen die toch al met het OV naar hun werk gaan, de verleiding voelen om verder van het werk af te gaan wonen. Daar waar de huizenprijzen lager liggen dan in de stad.

Het OV zal dan juist meer gebruikt worden door mensen die het OV al gebruiken. Het verlagen van de OV prijzen heeft in dit geval alleen een negatief effect op het milieu is de mening van de hoogleraar. 

Ook zakelijke reizigers maken meer gebruik van het OV. Zo blijkt uit onderzoek dat het OV gebruik onder zzp’ers met 25% procent is gestegen het afgelopen jaar. De reden daarvoor is de toenemende filedruk. Daarnaast is het gemakkelijk om te werken in de trein.

Het verlagen van de OV prijzen heeft alleen een negatief effect op het milieu

5. Hoe dan wel?

Hoe kunnen we er dan wel voor zorgen dat de auto minder gebruikt wordt? Volgens Van Wee ligt de oplossing in de grote steden.

Het openbaar vervoer in de stad moet aantrekkelijker zijn dan de auto. Utrecht en Amsterdam zijn werkende voorbeelden van hoe je de auto uit de stad krijgt door het OV aantrekkelijk te maken.

Hiermee pak je ook het argument van reistijd aan. Mensen die in Amsterdam of Utrecht werken zijn met het OV waarschijnlijk sneller op hun werk dan met de auto.